SVHC’ler Hakkında Temel Bilgiler

SVHC’nin açılımı nedir?

SVHC’nin açılımı olan “Substance of Very High Concern”, “Çok Yüksek Risk Arz Eden Madde” ve/veya “Çok Yüksek Önem Arz Eden Madde” olarak Türkçeye kazandırılmıştır.

Genel anlamda SVHC grubundaki maddeler, aşağıda listelenen kriterlerden en az bir tanesini ya da daha fazlasını karşılayan maddelerdir:

• Birinci veya ikinci sınıf kanserojen, mutajen veya reprotoksik maddeler (CMR)

• REACH Yönetmeliği Ek III kapsamında PBT (kalıcı, biyobirikimli ve toksik) veya vPvB (çok kalıcı ve çok biyo-birikimli) olarak tanımlanmış maddeler

• Eşdeğer risk taşıdığı kanıtlanmış diğer maddeler (örneğin, endokrin bozucular)

Sayıca yaklaşık 1000’den fazla kimyasal maddenin bu kriterlerden en az birini potansiyel olarak karşıladığı bilinmektedir. Ancak REACH Yönetmeliği’ne uyumluluk kapsamında ele alındığında, SVHC’ler, özellikle belirtilmiş olan tehlike ve risk kategorilerine giren ve Komisyon tarafından hazırlanmış izne tabii aday maddeler listesinde yer alan maddeleri kapsamaktadır.

Söz konusu kimyasal maddelerin aday listesine dahil edilmesi, hem üreticiler, hem ithalatçılar hem de kullanıcılar açısından yeni yükümlülükler yaratmaktadır. Liste, 2008 yılından bu yana, SVHC olarak listelenen spesifik maddeler dahil olmak üzere, yılda ortalama 35 yeni maddenin listeye eklenmesi ve ayrıca yapılan güncellemelerle istikrarlı bir şekilde büyümektedir.

Avrupa Kimyasallar Ajansı’nın (ECHA) hazırladığı “SVHC Yol Haritası”, Avrupa Birliği çapında, “günümüzde bilinen tüm SVHC’lerin” en geç 2020 yılında aday listesine dahil edilmiş olacağını taahhüt etmiştir. Bu, yüzlerce kimyasal maddenin çok yüksek risk taşıyan maddeler listesinde yer alması demektir.

REACH Yönetmeliği kapsamında SVHC’lerin diğer maddelere kıyasla daha sık ve daha titiz bir biçimde kontrol edilmeleri salık verilmektedir.

Yükümlülükleriniz nelerdir?

Ürünlerinizin içerdiği SVHC’ler konusunda gerekli bilgilendirmelerin yapılması:

Ağırlıkça %0,1’den fazla yoğunlukta ve aday listesine dahil edilmiş SVHC içeren ürünü tedarik* eden tüm taraflar, alıcının ürünün güvenli bir biçimde kullanabilmesi için yeterli bilgiyi sağlamakla yükümlüdür. Bu bilgiler tüketiciye, talep edildikten sonraki ilk 45 gün içinde iletilmelidir.

*Ürünü tedarik eden taraf: Bir ürünü piyasaya arz eden üretici veya ithalatçı, dağıtımcı veya tedarik zincirinde yer alan herhangi bir aktör (örneğin, perakendeciler).

Ürünlerdeki SVHC’lerin ECHA’ya bildirilmesi:

Üretici ve ithalatçıların, ürünlerinin aday listesinde yer alan bir kimyasal maddeyi içermesi durumunda ECHA’yı bilgilendirmeleri gerekebilir. Bu yükümlülük, söz konusu madde ağırlıkça %0,1’in üzerindeyse ve üretilen/ithal edilen ürünlerdeki miktarın, firma başına yılda toplam 1 tonun üzerinde olması durumunda geçerlidir. Aynı SVHC’yi içeren birden fazla ürün ithal ediyor veya üretiyorsanız, söz konusu maddeyi ağırlıkça %0,1 veya daha yüksek oranda içeren her üründeki madde tonajının birlikte hesaplanması yoluyla elde edeceğiniz toplam tonajı dikkate almanız gerekir.

Yetkilendirme:

Aday listesi, REACH kapsamındaki yetkilendirme sürecinin temelini oluşturur. Aday listesine dahil edilen maddeler adım adım yetki listesine (REACH Yönetmeliği, Ek XIV) taşınacaktır. Yetki listesine dahil edilecek maddeler, şirketlerin kendilerine özel kullanım(lar)ı için yetki aldıkları hususlar dışında, Komisyon’un atayacağı son tarihten (sunset date) itibaren Avrupa Birliği sınırları içinde üretilemez veya ithal edilemez. Şirketler, ancak olası riskleri kontrol altına alma amacıyla veya sosyo-ekonomik faydaların risk durumlarından daha fazla önem arz ettiği durumlarda yetki sahibi olabilir. Yetkilendirmenin amacı, çok yüksek risk arz maddelerden kaynaklanan risklerin en doğru şekilde kontrol altına alınmasını ve bu maddelerin aşamalı olarak alternatif madde veya teknolojilerle ikame edilmesini sağlamaktır.

SVHC düzenlemeleri kimleri, nasıl etkiliyor?

Piyasaya ürün arz eden tüm şirketler REACH Yönetmeliği’ne tabidir. Tüketici ürünleri perakendecileri, üreticileri ve distribütörleri ve bu pazarlara parça/bileşen tedarikçileri de REACH’ten etkilenmektedir. Perakende, otomotiv, elektronik, beyaz eşya ve benzeri sektörler ise REACH’ten etkilenen piyasalara örnek olarak verilebilir.

Ürün tedarikçileri açısından oldukça önemli iki nokta vardır: (1) aday listede yer alan SVHC'lerden herhangi birinin kendi ürünlerinde bulunup bulunmadığının belirlenmesi; (2) eğer varsa, üründe söz konusu madde miktarının tespit edilmesi. Bu aşamaların hayata geçirilmesi, aday listesine sürekli olarak eklenen yeni maddeler nedeniyle gitgide zorlaşmakta. Örneğin, ayakkabı, giysi, oyuncak, elektronik gibi pek çok tüketici ürününün SVHC ihtiva ettiği ortaya çıkmıştır. Ancak ne üreticiler ne de perakendeciler ürünlerindeki bu maddelerin çoğu zaman farkındadır. Ürünlerinizin bu belirsizliklerden nasıl etkilenebileceğini ve/veya ürünlerinizin mevcut veya değerlendirme aşamasındaki SVHC’lerden herhangi birini içerip içermediğini öğrenmek istiyorsanız, mevzuat uyumluluğu ve kimyasal madde yönetimine yönelik olarak geliştirdiğimiz şirket içi yazılım aracımız Yordas Hive’ı kullanmaya başlayabilirsiniz.

Aday Listesi

Aday listesinde hangi kimyasal maddeler yer almaktadır?

Aday listesinde, ftalatlar, ağır metal bileşikleri, bromlu bileşikler, Uçucu Organik Bileşenler (VOC), polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH) dahil olmak üzere pek çok farklı türden maddeler yer almaktadır. Ayrıca plastikleştiriciler, alev geciktiriciler, çözücüler, pigmentler ve boyalar, biyositler, korozyon önleyiciler ve yüzey aktif maddeler de listeye dahil edilmiştir. ECHA tarafından yayınlanan aday listesine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Aday listesi ne zaman ve nasıl güncellenmektedir?

Üye devletler veya Komisyon, bir maddeyi listeye almak amacıyla bir “Ek XV” dosyası sunar. İlgili tarafların dosyaları değerlendirdiği 45 günlük bir istişare döneminin ardından, üye devletlerin ve Komisyonun, aday gösterilen SVHC’lerin listeye alınıp alınmayacağına karar verdiği nihai bir prosedüre tabi tutulur. İstişare ve danışma aşamasında olan maddelerin güncel listesine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Sürecin geri kalanı nasıl işlemektedir?

Ek XV dosyası gönderilmeden önce, maddenin istem bildirimi yapılır. Şirketler bu yolla, aday listesinde yeni bir maddenin dahil edilme ihtimali konusunda önceden uyarılmış ve bilgilendirilmiş olur.

İstem bildirimi yapılmış olan maddelerin en güncel listesine ulaşmak için buraya tıklayınız.